Các tính năng của súng bắn tỉa có thể rất khác nhau tùy thuộc vào mục đích của nhiệm vụ mà nó đang được sử dụng. Các tính năng của một khẩu súng bắn tỉa thường được phân biệt qua chức năng của ống ngắm, chiều dài của súng, báng súng thiết kế để bắn trong các tư thế chuẩn bị khác nhau và bắn trên chân chống cùng các linh kiện trợ giúp khác nhau.

Ống ngắm

Đây là bộ phận quan trọng nhất của một khẩu súng bắn tỉa, các khẩu súng trường kể cả súng trường từ quân sự cho đến thể thao hay săn bắn đều có thể lắp ống ngắm. Kể cả các khẩu súng trường tấn công hay những khẩu súng không phải súng trường như súng tiểu liên hay súng lục cũng có thể lắp các ống ngắm. Đều này cho phép nâng tầm bắn lên xa hơn.

Ống ngắm chuyên dụng cho súng bắn tỉa hơi khác với các loại ống ngắm thông thường, nó thường có tầm nhắm rất xa (hơn 4x và có thể lên đến 40x). Chúng có thấu kính rất lớn (có thể có đường kính 40-50mm) để có hình ảnh rõ ràng.

Một số loại ống ngắm trong cả quân đội lẫn thi hành công vụ có cả hệ thống trợ giúp xác định khoảng cách một yếu tố rất quan trọng để xạ thủ có thể tính quỹ đạo của viên đạn một cách chính xác khi bắn. Một số khác có khả năng bắt ánh sáng yếu, nhìn trong đêm, nhìn bằng tia hồng ngoại... giúp các xạ thủ có thể nhìn thấy và tiêu diệt các mục tiêu trong đêm.

Hoạt động

Các loại súng bắn tỉa thường có cơ cấu hoạt động là khóa nòng trượt (bolt-action) hay bán tự động (thường là nạp đạn bằng độ giật hay nạp đạn bằng khí nén), tùy theo nhu cầu sử dụng cụ thể của việc bắn tỉa mà cơ cấu hoạt động sẽ được chọn để chế tạo, mỗi cơ chế đều có điểm mạnh và điểm yếu riêng.

Với một loại đạn nhất định, cơ cấu khóa nòng trượt giúp cho việc chế tạo trở nên dễ dàng, rẻ, dễ bảo trì và nhẹ vì có ít các chi tiết máy móc. Ngoài ra việc không tự động đẩy vỏ đạn ra ngoài sẽ giảm việc xạ thủ bắn tỉa bị lộ vị trí khi các vỏ đạn bay tứ tung ra ngoài cũng như nó sẽ chính xác hơn do không có việc các chi tiết chuyển động gây lệch góc nhắm (cho dù là rất nhỏ) hay làm giảm sơ tốc đạn vì một lượng khí sẽ được trích ra để nạp đạn nếu là bán tự động. Tuy nhiên tốc độ bắn sẽ khá chậm và tùy vào kỹ năng của các xạ thủ.

Với cơ cấu bán tự động tốc độ bắn có thể sẽ rất nhanh. Khi cần thiết nó có thể trở thành một loại súng chiến đấu tầm gần vì tốc độ bắn cao có thể tăng khả năng bắn trúng mục tiêu và có thể phản ứng nhanh hơn trong tình trạng khẩn cấp. Nhưng bù lại nó sẽ nặng và khó bảo dưỡng hơn do có nhiều chi tiết máy móc hơn một bolt thông thường cũng như kém chính xác hơn khi bắn xa.

Cơ cấu khóa nòng trượt được sử dụng nhiều trong cả lực lượng quân sự lẫn thi hành công vụ vì nó nhẹ, chính xác và dễ bảo dưỡng. Cơ cấu bán tự động thường dùng trong các lực lượng đặc nhiệm như phá mìn hay lực lượng phản ứng nhanh được huấn luyện đặc biệt cho việc sử dụng các loại súng này sử dụng trong các tình huống cần đến tốc độ.

Cơ cấu bán tự động rất hữu dụng khi bắn liên tiếp vào nhiều mục tiêu khác nhau trong thời gian ngắn hay phải chiến đấu giáp mặt kẻ thù vì nó có thể bắn nhanh để tự vệ. Cơ cấu khóa nòng trượt rất hữu dụng khi thực hiện nhiệm vụ dài ngày vì nó rất nhẹ và dễ bảo dưỡng cũng như có độ chính xác cao thích hợp với việc bắn tỉa từng mục tiêu ở vị trí khá xa để tránh không bị phát hiện.

Đạn

Trong quân sự, hậu cần là yếu tố tối quan trọng vì thế các loại súng bắn tỉa thường được chỉ định sử dụng các loại đạn thông dụng cho súng trường. Nhưng các lực lượng quân sự lớn bắt đầu thay đổi dần dần cùng nhiều học thuyết quân sự mới ra đời nên các loại đạn chuyên cho bắn tỉa đã được thử nghiệm, nghiên cứu và chế tạo. Nhưng đối với lực lượng cảnh sát thì việc sử dụng các loại đạn cơ bản phổ biến vẫn tốt hơn là mạo hiểm sử dụng các loại đạn ít phổ biến (nhưng chắc chắn tốt hơn).

Trước khi loại đạn tiêu chuẩn 7.62×51mm NATO được giới thiệu thì các nước phương Tây sử dụng các loại đạn khác nhau như .30-06 Springfield (Hoa Kỳ), .303 British (Anh) và 8mm Mauser (Đức). Loại đạn.30-06 Springfield vẫn còn được sử dụng cho đến những năm 1970 trong chiến tranh Việt Nam. Hiện tại tất cả các nước phương Tây và NATO đã chuyển sang sử dụng loại đạn 7.62×51mm nên nó đã trở thành loại đạn chính cho các khẩu súng bắn tỉa của lực lượng thi hành công vụ tại đây.

Một loại đạn phổ biến khắp thế giới khác là loại đạn 7.62×54mmR của Nga. Nó được giới thiệu từ năm 1891 nhưng vẫn được sử dụng nhiều hiện nay, hầu hết các khẩu có nền từ Mosin Nagant trước đây và khẩu súng bắn tỉa Dragunov đều sử dụng nó.

Súng bắn tỉa có thể tính luôn cả các loại súng bắn tỉa công phá loại thường dùng để chống lại các phương tiện cơ giới, công sự hay các trang thiết bị, nó có thể dùng để bắn các loại đạn nổ để phá hủy các mục tiêu quan trọng trong tầm xa cũng như có thể dùng chống bộ binh.

Súng bắn tỉa công phá sử dụng các loại đạn lớn hơn đạn bình thường như .50 BMG, 12.7×108mm hay thậm chí 14.5×114mm và 20mm. Các cỡ đạn lớn cho phép nó có thể trở thành các loại đạn đặc biệt như đạn nổ, đạn lõi xuyên giáp, đạn cháy hay kết hợp các loại. Nhưng chính vì kích thước như thế nên trọng lượng trở thành vấn đề rắc rối nên một nhóm bắn tỉa từ 2 đến 3 người trở nên cần thiết khi tác chiến cũng như di chuyển.

Nòng súng

Nòng của súng bắn tỉa thường có nòng nặng hơn nòng của các khẩu súng thông thường để tránh bị lệch khi bắn cũng như có thể hấp thu nhiệt lượng tốt hơn mà không bị biến dạng tránh việc phát súng đầu tiên bắn ra từ một nòng lạnh và phát thứ hai bắn ra từ một nòng bị nóng. Không giống như nòng của súng trường thông thường nòng súng bắn tỉa thường không được mạ crôm vì có thể làm mất một chút độ chính xác do mạ không đều.

Khi gắn vào thân súng, nòng súng bắn tỉa thường là nòng súng được gắn một cách tự do tiếp xúc tối thiểu với thân súng cũng như không gắn với các vật dụng phụ trợ khác để giảm tối đa việc tác động dù là nhỏ nhất như việc gắn chân chống vào nòng súng có thể làm nòng bị chếch lên trên, khi bắn thân súng sẽ có rung động làm giảm độ chính xác nếu gắn nòng súng vào trực tiếp... Phần cuối của nòng súng bắn tỉa thường được gắn bộ phận chống giật để giữ cân bằng khi bắn tránh việc giật mạnh làm giảm độ chính xác. Ngoài ra nòng của một số loại súng bắn tỉa như Dragunov hay Walther WA2000 có cấu trúc gia cố từ đầu đến cuối nòng để tránh việc nòng bị rớt ra khi bắn cũng như tránh biến dạng cho dù nó nhỏ của nòng súng.

Nòng súng bắn tỉa đôi khi có các rãnh ngoài dùng để tăng diện tích tiếp xúc với không khí dùng để tản nhiệt cũng như giảm trọng lượng của súng.

Ngoài bộ phận chống giật nòng súng bắn tỉa có thể gắn thêm bộ phận chống chớp sáng hay ống hãm thanh.

Súng bắn tỉa thường có xu hướng nòng dài từ 600 mm trở lên, cho phép sức mạnh của thuốc súng được sử dụng triệt để giúp tăng sơ tốc đạn lên tối đa để bay được xa. Với các nòng ngắn sẽ có độ cơ động cao trong môi trường hẹp nhưng tầm bắn sẽ ngắn hơn.

Báng súng

Tính năng đáng chú ý nhất của phần báng súng trong một khẩu súng bắn tỉa là nó có khả năng điều chỉnh chiều cao cho phù hợp với gò má của xạ thủ để họ thuận tiện hơn trong việc nhắm qua ống ngắm hay thước ngắm. Đối với các súng bắn tỉa gắn ống ngắm báng súng có thể chỉnh cao hơn do ống ngắm được gắn cao hơn điểm ruồi nếu báng súng quá thấp có thể gây mỏi cổ cho xạ thủ. Các báng súng hiện đại có thể điều chỉnh độ cao để phù hợp với từng xạ thủ. Ngoài ra các báng súng này còn có thể điều chỉnh chiều dài cho phù hợp với vai của xạ thủ. Báng súng bắn tỉa thường được thiết kế tránh tiếp xúc trực tiếp với nòng súng.

Vật dụng phụ trợ

Các quai có thể được gắn vào các phần tay cầm của súng bắn tỉa để xạ thủ có thể tra tay vào giúp nắm chắc được súng hơn trong các tư thế đứng, quỳ hay ngồi cũng như không vô tình rớt súng khi mệt mỏi. Các chân chống chữ V và chữ I cũng được sử dụng để tăng độ ổn định khi bắn cũng như giảm bớt việc dùng sức để giữ cố định súng có thể gây mệt mỏi.